عوارض لیزر پرتوان در فیزیوتراپی
استفاده از لیزر پرتوان در فیزیوتراپی سالهاست که برای درمان انواع بیماری های اسکلتی عضلانی، استخوانی، مفصلی کاربرد دارد.
در ابتدای ورود لیزر به حیطه فیزیوتراپی، از لیزرهای سرد و کم توان استفاده میشد اما رفته رفته با پیشرفت علم و تکنولوژی لیزرهای پرتوان با قابلیت و تاثیرگذاری بیشتر، روی کار آمد و در حال حاضر در کلینیک های فیزیوتراپی توسط فیزیوتراپیست برای بیماران مورد استفاده قرار می گیرد.
لیزر پرتوان فیزیوتراپی نسبت به لیزرهای کم توان عمق نفوذ بیشتری دارد و می تواند به میزان بیشتری به بافت ها تابیده شود و همچنین انرژی بیشتری را به منطقه آسیب دیده برساند و در نهایت باعث تاثیر گذاری بیشتر و طول درمان کوتاه تر خواهد شد.
لیزر پرتوان فیزیوتراپی 52 برابر پرتوان تر از لیزرهای کم توان است و عمق نفوذ آن حدودا 6 سانتیمتر می باشد.
اما لیزرهای کم توان تنها نیم سانتیمتر عمق نفوذ موثر دارد و بیشتر برای درمان های سطحی بافت و کوچک مورد استفاده قرار میگیرد و کاربرد دارد.
لیزرهای کم توان از قدرتی کمتر از 500 میلی وات برخوردارند و به دلیل قدرت کمتر خروجی چگالی انرژی کمتری تولید می کنند. در نتیجه برای اینکه دوز درمانی مناسب را به بافت برسانند در قیاس با لیزر پرتوان از توانایی کمتری برخوردارند
لیزر تراپی در فیزیوتراپی فواید بسیاری دارد که در مقاله های پیشین به آن ها پرداخته شده است و به برخی از فواید آن در این مقاله نیز می پردازیم.
اما سوالی که شاید برای بسیاری از بیماران مطرح باشد این است که آیا لیزر تراپی عوارضی هم دارد و عوارض لیزر پرتوان چه پیامدهایی برای بیمار خواهد داشت؟
در ادامه این مقاله با من همراه باشید تا با عوارض لیزر پرتوان فیزیوتراپی بیشتر آشنا شوید.
عوارض لیزر پرتوان فیزیوتراپی
شاید یکی از دغدغه های بیمارانی که پزشک برای آن ها لیزر تراپی را تجویز می کند، عوارض لیزر پرتوان باشد. به نظر شما لیزر تراپی برای بیماران ضرر دارد یا خیر؟
در پاسخ به این سوال باید بگویم لیزر پرتوان از جنس نور است و از مجوعه فوتون های نوری تشکیل شده است که دارای طول موج و فرکانس مشابه و یکسان هستند و هیچ نوع عارضه ای به همراه ندارد.
یکی از عوارض دستگاه لیزر پرتوان که شاید بیماران از آن کمی ترس داشته باشند درد لیزر تراپی است، که باید بگویم لیزر پرتوان هیچ گونه دردی ندارد و در طول لیزر تراپی با نفوذ لیزر به بافت بدن فرد کمی احساس گرما با حس آرامش را تجربه خواهد کرد.
ارائه دهندگان خدمات درمانی باید به ایمنی لیزر توجه داشته باشند. همانطور که در تمام روشهای درمانی، در صورت سهلانگاری یا حادثه، احتمال بروز برخی خطرات وجود دارد. به عنوان مثال، ممکن است آسیب یا تشدید عضلانی-اسکلتی اضافی در اثر اعمال زودهنگام یا بیش از حد تمرین درمانی (therapeutic exercise) رخ دهد. سوختگی ناشی از پدهای گرم و تحریک گالوانیکی شناخته شده است. همچنین سوختگی بافت عمیق و حفرهسازی بافتی در اولتراسوند تراپی و دیاترمی امکانپذیر است. سرمازدگی ناشی از سرما درمانی و تکنیک اسپری و کشش بیش از حد نیز رخ می دهد. خطرات عفونت ناشی از آلودگی متقابل باکتریایی و قارچی به دلیل ضدعفونی ضعیف تجهیزات اغلب نادیده گرفته می شود. این خطرات با رعایت پروتکل های ایمنی برای هر کاربرد به راحتی قابل پیشگیری یا کاهش هستند. در صورت رعایت پروتکل های اولیه توسط اپراتور لیزر و پرسنل پشتیبانی، لیزر درمانی بسیار ایمن است.
دلایل اصلی رعایت موارد ایمنی لیزر تراپی
دلیل اصلی رعایت اقدامات ایمنی لیزر، احتمال آسیب حرارتی به شبکیه در اثر تابش مستقیم یا بازتابی لیزر است. عدسی چشم به طور موثر پرتو لیزر را بزرگ می کند، بنابراین توان نسبتا کم لیزر با تابش کوتاه مدت می تواند به شبکیه آسیب برساند. پرتو لیزر با توان کافی می تواند باعث آسیب شبکیه شود، به خصوص زمانی که پرتو وارد عدسی شده و در سطح شبکیه بزرگ می شود. در لیزرهای با قدرت بالاتر، نتیجه می تواند کوری دائمی باشد. در هنگام استفاده، اپراتور لیزر و بیمار باید از عینک مخصوص استفاده کنند چون سلول های چشم به شدت به نور حساس هستند و در صورت عدم استفاده از عینک محافظ ممکن است به چشم ها آسیب جدی وارد شود.
آسیب حرارتی به پوست سطحی نیز با لیزرهای با توان بالا مانند لیزرهای درمانی مادون قرمز کلاس IV خطرناک است
مسئول ایمنی لیزر
هر کلینیکی که از لیزر استفاده می کند، باید فردی آموزش دیده در زمینه عملکرد ایمن لیزر درمانی داشته باشد و یک چک لیست ایمنی روزانه رعایت شود. این فرد (معمولاً پزشک)، مسئول ایمنی لیزر (LSO) است.
مسئول ایمنی لیزر فردی است که در یک مرکز لیزر تعیین شده و اختیار نظارت و اجرای اقداماتی را دارد که از آسیب های ناشی از لیزر جلوگیری می کند. مسئول ایمنی لیزر در یک مرکز لیزر درمانی معمولا پزشک یا مدیر پزشکی است که مسئول کنترل دسترسی به لیزر و جلوگیری از آسیب ناشی از پرتو لیزر است. LSO هر گونه استفاده غیرمجاز از لیزر را محدود می کند و ارزیابی های ایمنی روتین از تأسیسات و تجهیزات را انجام می دهد.
مسئول ایمنی لیزر عینک های محافظ را از نظر ترک یا خرابی و تمامیت دستگاه لیزر را از نظر نقص هایی که ممکن است منجر به خرابی اجزای ایمنی (محفظه، قفل، فیبر نوری و پروب) شود، بررسی می کند.
همچنین، مسئول ایمنی لیزر بر اپراتور لیزر در زمان هایی که استفاده از لیزر به یک متخصص مراقبت های بهداشتی، درمانگر یا دستیار ثبت شده کایروپراکتیک تفویض می شود، نظارت می کند. LSO همچنین باید علائم هشداردهنده لیزر را در خارج از منطقه درمان نصب کند. مسئول ایمنی لیزر موظف است تمام آسیب های مرتبط با لیزر و همچنین هر گونه سابقه تعمیر لیزر را مدیریت و مستند کند.
اما از عوارض لیزر پرتوان و منع مصرف آن می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افرادی که به نور حساسیت دارند
- بیماران تومورهای فعال
- زنان باردار
- بیماران قلبی که از باتری قلب استفاده می کنند
همچنین استفاده از لیزر بر روی بیضه و غده تیروئید ممنوع است .
در هنگام استفاده، اپراتور لیزر باید از عینک مخصوص استفاده کند چون سلول های چشم به شدت به نور حساس هستند و در صورت عدم استفاده از عینک محافظ ممکن است به چشم ها آسیب جدی وارد شود
توجه داشته باشید برای لیزر تراپی از هیچ گونه پماد و لوسیونی به عنوان ماده واسط استفاده نمی شود
تست قدرت دستگاه لیزر پرتوان مایکروتکنولوژی مدل LW15v2
موارد احتیاط
لیزرها باید در یک اتاق بسته یا منطقه پرده ای با دسترسی کنترل شده کار کنند. در صورت نیاز به ورود توسط پرسنل مجاز در طول درمان با لیزر، عینک اضافی باید در خارج از اتاق نگهداری شود. شیشه، پنجره ها یا جواهرات براق ممکن است منعکس کننده پرتوهای فرود باشد و ممکن است پوشش هایی برای پنجره ها ضروری باشد.
موارد منع مصرف لیزر درمانی
موارد منع مصرف لیزر درمانی ممکن است مطلق، نسبی یا غیرمستند / اثبات نشده باشد. همچنین توجه به احتیاط های لازم در مواردی که بیماران به دلیل اختلالات یا شرایط خاص ممکن است عوارض جانبی از لیزر درمانی داشته باشند، اهمیت دارد.
لیزر با قدرت بالا برای چشم مضر است و استفاده از عینک محافظ برای کاربر و تمامی افراد حاضر در اتاق ضروری است. در مطالعه ای بر روی تمام آسیب های گزارش شده لیزر (شامل همه کاربردهای لیزر)، 339 حادثه لیزر بین سال های 1984 تا 1996 رخ داده است. با اشاره به لیزرهای جراحی و صنعتی، اکثر قریب به اتفاق تمام آسیب های چشمی گزارش شده به دلیل عدم استفاده از عینک محافظ بوده است. مطالعه اخیر در مورد آسیب های چشمی لیزر در تاسیساتی که از لیزر برای وزارت انرژی ایالات متحده استفاده می کنند، هفت مورد آسیب چشمی را از سال 2001 گزارش کرد؛ که همگی به دلیل عدم استفاده از عینک محافظ شخصی رخ داده است.
اگرچه در صورت استفاده از توان لیزر بیش از حد یا تماس طولانی مدت با پوست، آسیب حرارتی به پوست سطحی امکان پذیر است، اما این آسیب خود به خود محدود می شود. خطرات زیست محرکی با تابش لیزر به تیروئید و انواع سرطان ها وجود دارد. خطرات نظری متعددی از قبیل تحریک بیش از حد بافت های بدن با تابش لیزر وجود دارد که از نظر علمی تایید یا شناخته نشده است.
وارد منع مصرف قطعی و نسبی لیزر درمانی
موارد منع مصرف قطعی لیزر درمانی آن دسته از تابش هایی هستند که در آنها آسیب بافتی شناخته شده ممکن است رخ دهد. موارد منع مصرف نسبی برای استفاده از لیزر بر اساس وضعیت و شرایط خاص بیمار است و باید به صورت موردی تصمیم گیری شود. همچنین اقدامات احتیاطی کلی و موارد منع مصرف اثبات نشده یا غیرمستند وجود دارد.
موارد منع مصرف قطعی به شرح زیر است:
- قرارگیری مستقیم در معرض چشم: به شبکیه و قرنیه آسیب می زند و ممکن است منجر به نابینایی دائمی شود.
- استفاده مستقیم روی سرطان یا تومور: لیزر نباید مستقیماً روی سرطان یا تومور استفاده شود.
- استفاده روی غده تیروئید یا رحم باردار: لیزر نباید مستقیماً روی غده تیروئید یا رحم باردار استفاده شود. با این حال، استفاده از لیزر به دور از شکم و رحم در مادران باردار ایمن است.
موارد منع مصرف نسبی شامل موارد زیر است:
- حساسیت مفرط به لیزر: حساسیت مفرط به لیزر و داروهای حساس کننده به نور یا کرم های پوستی، اگرچه بسیاری از آنها با طیف UV واکنش نشان می دهند، تعداد بسیار کمی با مادون قرمز واکنش نشان می دهند. برخی از اختلالات خودایمنی و لوپوس شدید ممکن است باعث حساسیت مفرط به لیزر درمانی شوند.
- نگه داشتن لیزر روی تاتو: نگه داشتن لیزر روی تاتو به دلیل جذب لیزر توسط رنگ های تیره، باعث ایجاد اثر گرمایی سریع می شود.
- مصرف داروهای حساس کننده به نور: بیماران مبتلا به بیماری نقص ایمنی، به ویژه ایدز، ممکن است با لیزر درمانی واکنش نامطلوبی داشته باشند.
- نارسایی کلیه: بیماران مبتلا به نارسایی کلیه که تحت دیالیز قرار می گیرند، ممکن است دچار عوارض جانبی تهوع ناشی از گشاد شدن عروق و آزاد شدن سموم به جریان خون شوند که قابل دفع نیستند.
- بیماری های شدید عروقی کلاژن: بیماران مبتلا به بیماری های شدید عروقی کلاژن، قبل از شروع تکنیک اسکن کل بدن، باید در یک ناحیه کوچک تحت درمان آزمایشی قرار گیرند.
- بیماریهای مغزی، مننژیت و نوروپاتی: لیزر درمانی در انسفالوپاتی (بیماری مغزی)، مننژیت (التهاب غشاهای اطراف مغز و نخاع) یا نوروپاتی (آسیب عصبی) در صورتی که ارگانیسم یا فرآیند پاتولوژیک ناشناخته باشد، ممکن است باعث تشدید بیماری شود.
درمان/اقدامات احتیاطی و موارد منع مصرف غیرمستند لیزر درمانی
درمان/اقدامات احتیاطی و موارد منع مصرف نسبی شامل موارد زیر است:
- حساسیت موی سر (به طور کلی استفاده بر روی موی سر توصیه نمی شود): توصیه می شود به دلیل وجود انتهای عصبی حساس در فولیکول های مو، از لیزر درمانی بر روی موی سر خودداری شود.
- استفاده از لیزر از طریق لباس تیره: به دلیل گرم شدن حرارتی پارچه های تیره، از لیزر درمانی از طریق لباس تیره خودداری شود.
- بیماران تحت درمان با داروهای ضد انعقاد: به دلیل احتمال بیشتر کبودی، استفاده از لیزر درمانی بر روی بیماران تحت درمان با داروهای ضد انعقاد با احتیاط صورت گیرد.
- زخمهای درمان شده با ید: به دلیل احتمال جذب بیشتر لیزر توسط بتادین™، استفاده از لیزر درمانی بر روی زخمهای درمان شده با ید با احتیاط صورت گیرد.
- درمان با استروئید: استفاده از لیزر درمانی بر روی بیماران تحت درمان با استروئید با احتیاط صورت گیرد.
- پوست تیره (فقط لیزر قرمز با قدرت بالا): استفاده از لیزر قرمز با قدرت بالا بر روی پوست تیره با احتیاط صورت گیرد.
موارد منع مصرف غیرمستند لیزر درمانی:
موارد منع مصرف غیرمستند برای لیزر درمانی شواهد غیرمستند یا فرضیه ای از آسیب به دلیل ارتباط نادرست با خطر شناخته شده دیگری مرتبط با یک دستگاه فیزیوتراپی متفاوت دارد. مگر اینکه اثبات شود این موارد منع مصرف بی اساس هستند، با این وجود در هنگام استفاده از لیزر درمانی، توصیه می شود از چنین مواردی با احتیاط یا اجتناب شود. موارد منع مصرف غیرمستند شامل موارد زیر است:
- استفاده از لیزر روی فونتانل های ناسبسته و صفحات رشد اپی فیزیال: به دلیل احتمال بسته شدن نامتقارن از استفاده از لیزر روی فونتانل های ناسبسته و صفحات رشد اپی فیزیال خودداری شود.
- عفونت های سیستمیک: به دلیل احتمال رشد بیواستیمولان ارگانیسم، از استفاده لیزر درمانی روی ضایعات عفونی خودداری شود. با توجه به Navratil et al. (4)، برخی از موارد منع مصرف لیزر درمانی که به اشتباه گزارش شده است به شرح زیر است: تب و بیماری های عفونی؛ برخی بیماری های خونی؛ خونریزی شدید؛ نوروپاتی ها؛ و پرتودرمانی در ناحیه غدد جنسی.
استفاده از لیزر در بیماران مبتلا به MS: استفاده از لیزر در بیماران مبتلا به Multiple Sclerosis (MS) به دلیل احتمال تشدید ناشی از گرما و اثر بیواستیمولان بر سیستم ایمنی، یک مورد منع مصرف غیرمستند/اثبات نشده است.
بیماران مبتلا به صرع: به دلیل خطر تشنج ناشی از نور سوسوزان در افراد حساس به نور، استفاده از لیزر در بیماران صرعی یک خطر فرضی است. اگرچه این امر در مورد سوسوز زدن ۱۵-۶۵ هرتز و تحریک بصری مبتنی بر الگو در افراد حساس شناخته شده است، اما در مورد لیزرهای موج پیوسته یا مدولاسیون فرکانس بالا مشاهده نشده است. بیماران مبتلا به صرع بسیار ناپایدار به دلیل خطر تشنج نباید تحت درمان لیزر قرار گیرند. بعید به نظر می رسد که تحریک حساس به نور برای بیماران صرعی خفیف با استفاده از لیزر با مدولاسیون فرکانس بالا یا موج پیوسته باعث تشنج شود.
استفاده از لیزر کلاس IV مستقیماً روی ضربان ساز قلب: استفاده از لیزر کلاس IV مستقیماً روی ضربان ساز قلب منع مصرف دارد؛ با این حال، استفاده از لیزر در اطراف بیماران با ضربان ساز قلب مناسب و بدون خطر بودن آن نشان داده شده است. ممنوعیت لیزر درمانی در بیماران با ضربان ساز قلب، تنها به دلیل فرضیه ای مشابه با خطر اولتراسوند و دیاترمی، در مقالات باقی مانده است.
عوارض جانبی لیزر درمانی
با رعایت پروتکل های درمانی استاندارد، عوارض جانبی خفیفی ممکن است رخ دهد.
بندرت برخی از بیماران افزایش درد را گزارش کرده اند؛ این امر ممکن است در بیماران بعد از تزریق استروئید بیشتر رایج باشد. گاهی اوقات، بیماران ممکن است در روز بعد احساس کبودی در عضلات داشته باشند. کبودی خفیف نیز ممکن است در اثر فشار نوک لیزر به بافتهای پوستی در حین تکنیکهای میوفاشیال بافت عمیق همراه با لیزر ایجاد شود. همچنین سرگیجه خفیف و موقت ممکن است به ندرت رخ دهد، که به احتمال زیاد ناشی از اثر گشادکنندگی عروق محیطی و احتمالا کاهش فشار خون است.
فواید لیزر تراپی در فیزیوتراپی
لیزرهای پرتوان دارای دو مد پالسی (منقطع) و کنتینیوس (پیوسته) می باشد. در مد کنتنیوس تاباندن اشعه لیزر برای مهار درد و یا بلاک کردن عصب ناحیه درد استفاده می شود.
مد دیگر دستگاه لیزر پرتوان مد پالسی یا منقطع است که با تاباندن اشعه لیزر به نقطه آسیب دیده باعث کاهش موادی می شود که باعث التهاب در آن نقطه شده است.
در صورتی که در نقطه مورد نظر مایعاتی هم تجمع یافته باشد، لیزر پرتوان به کمک تحریک غدد لنفاوی خواهد آمد و ادم ناحیه مورد نظر را برطرف خواهد کرد.
همانطور که می دانید ATP باعث تولید انرژی در سلول ها می شود و لیزر پرتوان با تحریک قسمتی تحت عنوان کروموفور در سلول موجب تحریک ATP می شود و با تولید این ماده در سلول در حقیقت انرژی سلول بالا می رود و در پی آن ترمیم بافت آسیب دیده به ویژه بافت همبند صورت می گیرد و عملکرد رشته های عصبی از شکل آسیب به فرمت سلامت و ترمیم یافته تغییر پیدا می کند.
به طور کلی می توان گفت لیزر پر توان فیزیوتراپی مدت زمان بهبودی فعال شدن مجدد عصب حسی حرکتی را کاهش می دهد.
لیزر پرتوان فیزیوتراپی برای چه بیماری هایی کاربرد دارد؟
همانطور که قبلا هم گفتم لیزر تراپی فواید و کاربرد بسیاری دارد و برای درمان بسیاری از بیماری ها در حوزه فیزیوتراپی مورد استفاده قرار می گیرد.
به عنوان مثال یکی از اصلی ترین کاربردهای لیزر پرتوان، کاهش التهاب شدید است و برای درمان دردهای ستون فقرات و نیز آسیب های وارد شده به مینیسک لیگامنت و تاندون و همچنین درمان آسیب های وارد شده به ماهیچه و دردهای عصبی بسیار پر کاربرد و موثر است.
طول درمان لیزر تراپی
استفاده از لیزر پرتوان به همراه دیگر روش های مداخلات فیزیوتراپی باعث درمان هر چه سریع تر بیماران شود.
لیزرهای پرتوان به دلیل عمق نفوذ بالا و زمان کوتاه درمانی (حداکثر 20دقیقه)، روش بسیار ایمن و موثری در درمان بیماری های اسکلتی عضلانی به شمار می آید.
اما از اصلی ترین کاربردهای لیزر پرتوان، رفع درد، کاهش و درمان التهاب و افزایش ترمیم بافت می باشد.
از آنجایی که لیزر پر توان قدرت بسیار زیادی دارد، میزان زمان استفاده از دستگاه در هر جلسه کاهش می یابد و باعث می شود در تعداد جلسات کمتر، بیمار درمان شود.
این در حالی است که این زمان برای هر جلسه لیزر تراپی با استفاده از لیزر کم توان به 60 الی 120 دقیقه به طول می انجامد.
دستگاه لیزر پرتوان شرکت مایکروتکنولوژی
برای اینکه در سریع ترین زمان به بهترین نتیجه درمان برسیم باید از تجهیزات با کیفیت و پرقدرت استفاده کنیم.
دستگاه لیزر پرتوان شرکت مایکروتکنولوژی دارای 3 نوع 10، 15 و 20 وات می باشد که می توان با تنظیم پارامتر پاور این دستگاه، از بیشترین و کمترین توان آن استفاده کرد. به طور مثال در دستگاه 20 وات پارامتر پاور از 1 تا 20 قابل تنظیم است که به تشخیص فیزیوتراپیست تنظیم می شود.
از دیگر ویژگی های لیزر پرتوان شرکت مایکروتکنولوژی برخورداری از دو مد پالسی و پیوسته است که کمی قبل تر به توضیح آن پرداختیم.
مفتخر هستیم که توانسته ایم رضایت فیزیوتراپیست هایی که از دستگاه های ما استفاده می نمایند را جلب نمائیم و با مراکز بزرگی همچون باشگاه استقلال، خانه کشتی تهران، فیزیوتراپی ورزش و… همکاری داشته باشیم.
برای اطلاعات بیشتر به لینک زیر مراجعه نمایید و یا برای ارتباط با مشاوران ما می توانید از طریق شبکه های اجتماعی و شماره های تماس مندرج در سایت اقدام نمایید.
خلاصه
عملکرد ایمن لیزرهای کلاس IIIb و IV با توان بالاتر، زمانی که اپراتور لیزر آموزش اولیه ایمنی لیزر را دیده باشد، دشوار نیست. اپراتور لیزر و مسئول ایمنی لیزر باید هر روز قبل از درمان بیماران، یک چک لیست ایمنی لیزر را به عنوان روش ساده ای برای جلوگیری از خرابی تجهیزات به عنوان منبع آسیب لیزر، دنبال کنند. عینک محافظ با طول موج خاص برای همه افراد در منطقه خطر بالقوه یا اتاق درمان الزامی است. برای تعیین اینکه آیا موارد منع مصرفی برای درمان وجود دارد، باید از بیمار شرح حال کافی گرفته شود. رعایت پروتکل های زمان بندی شده از پیش تعیین شده برای دوز لیزر، برخی یا همه واکنش های جانبی احتمالی به درمان را پیشگیری می کند.
دیدگاهتان را بنویسید